Çağımız ruhsal sıkıntı ve hastalıkların her geçen gün arttığı bir çağ. Artık psikiyatrik sorunlardan dolayı profesyonel yardım ve tedavi alan insanların sayısı bir hayli fazla. Gerek bireyler, gerekse toplumumuz, ruhsal sorunu olan insanlara karşı, geçmişe oranla daha anlayışlı ve iyi yaklaşmaktalar gibi görünüyor. Fakat yine de birçok insan çok basit bir ruhsal rahatsızlığı bile olsa, kolay kolay bunu kimseye söylemez ve de bilinmesini de istemez, çünkü ‘’ deli’’ diye damgalanmaktan korkar.
Sadece ülkemizde değil, diğer ülkelerde de insanlar buna benzer sıkıntılar yaşamaktalar. İngiltere de 2007-2011 yıllarında arasında yürütülen bir kampanyada (Time to Change, the anti-stigma campaign) elde edilen sonuçlar çok ilginç. İngiltere de, insanların ruhsal hastalığı olan kişilere karşı bakış açıları ve tutumları genelde olumsuz. Ve insanların bu olumsuz tavır ve davranışları ise yürütülen bu kampanyaya rağmen çokta büyük bir iyileşme göstermemiş. Fakat 4 yıl boyunca yürütülen kampanya neticesinde aile, arkadaş ve sosyal hayat çevresinde ruhsal hastalık ayrımcılığı önemli derece azalmış. Aile içinde % 9, arkadaş çevresinde % 14 ve sosyal hayat çevresinde ise %11.
Peki ülkemizde durum nedir? Toplumun ve insanların ruhsal hastalığı olan insanlara karşı tavır ve tutumları nasıldır? Biz de bu tarz kampanyalar yürütülüyor mu? Yoksa halen ‘’Bakırköy de yatmış’’ olmak büyük bir suç mu?
Armağan Samancı: ‘’Ülkemizde psikiyatrik rahatsızlıklardan dolayı tedavi görenlere yönelik tutum son yıllarda basın ve televizyonun etkisiyle daha olumlu bir hale gelmiştir. Panik ya da depresyon herkesin çok rahatça konuşabildiği ve kendinde varsa bahsedebildiği konular haline gelmiştir. Ancak yine de şizofreni ya da psikozlar gibi akıl hastalığı olanlara karşı tutum olumlu olmamaktadır. Bu gruplar “ deli” ifadesiyle damgalanabilmektedirler. Bu da psikiyatrik hastalara karşı ciddi bir ayırımcılık olmaktadır.
Damgalanmanın kalkması için toplumda tanınan ciddi isimlerden psikiyatrik rahatsızlıkları olanlar, bunları ortaya koyarak, toplumun aslında önemli bir kesiminin yaşamının bir döneminde karşı karşıya kalacağı psikiyatrik rahatsızlıkların, toplumca kabulünü sağlayabilirler.’’
Kaynak: British Journal of Psychiatry
|