‘’Tükenmişlik Sendromu’’ nedir? Neden bu kadar yaygın hale geldi ve en çok kimleri etkiliyor?
Son zamanlarda medyada adını sıkça duyduğumuz ve oyuncu Meryem Uzerli ile Fenerbahçe teknik direktörü Aykut Kocaman’ın işlerini bırakmalarına neden olanlardan biri diye belirtilen ‘’Tükenmişlik Sendromu’’ çağımız sorunlarından olup şu şekilde tanımlanmaktadır: ‘’Tükenmişlik sendromu, kişinin ruhsal ve bedensel olarak tükenmesi, kişinin kendisini değersiz hissetmesi, işe karşı ilginin azalması, iş ortamında diğer insanlara karşı sempatisini yitirmesi olup, en büyük nedeni ise sürekli olarak yoğun strese maruz kalmak ve iç çatışmadır.’’
Tükenmişliğe yol açan en büyük neden yoğun iş stresi ve sorunlu ilişkilerdir. Kısaca duygusal bir tükenme durumudur. Birey iş ya da ilişkilerin büyük beklentileri altında çökmektedir. Yoğun çalışma temposunda kendini zorlamakta, talepler karşısında zorlanmakta ve enerjisinde tükenme yaşamaktadır. Tükenme ilerledikçe kişi etrafa karşı duyarsızlaşmaya, etrafındakilerden uzaklaşmaya ya da mesafeli olmaya doğru gider. Aslında tükenme ile baş etmek için mesafeli ve soğuk bir davranışa bürünmektedir. Yani kendini duygusal yaralanmaktan korumaktadır.
Tükenmişlik sendromunun en kötü yanlarından biri ilerlediğinde tedavi sürecinin çok uzun olması ve kişinin yaşama sevincini ve enerjisini tamamen yok etmesidir. Kişi artık işine karşı hiçbir ilgi duymaz, artık hiçbir şeyin anlamı yoktur, amacı yoktur. Daha da ilerledikçe kendini yetersiz ya da başarısız görme, iş motivasyonunda azalma, sinirlilik ve tepkisellikte artma gibi şikâyetlerde başlamaktadır.
Bir diğer önemli nokta ise tükenmişlik sendromunun diğer bazı ruhsal ve fiziksel rahatsızlıklara yol açmasıdır. Örnek olarak, Kronik yorgunluk, uyku problemi, davranış sorunları, kişilik bozukluğu, baş ağrısı, sindirim sistemi sorunları (ishal ) kalp- damar rahatsızlıkları (yüksek tansiyon) verilebilir. Fakat tükenmişlik sendromunun en tehlikeli yanı, kişinin intihar düşüncelerinin ortaya çıkma olasılığıdır.
Psikiyatrist Doç. Dr. Armağan Samancı: ‘’Kişilik olarak sorumluluk sahibi, mükemmeliyetçi, yarışmacı ve depresif kişiliklerde oluşma riski daha fazladır.
Tükenmişlikten kurtulmak için tükenme başlamadan önlem almak daha kolaydır. Önce bir sorun yaşadığını kabul etmek ve tükenmeye sebep olan nedenleri azaltmak önemlidir. Çoğu durumda tükenmeye sebep olanlar değiştirilemiyorsa o zamanda duygusal destekleri arttırma ve küçük te olsa kendine özel alanlar yaratıp orada yaptıklarından bir enerjide alabilirler. Stres ile baş etmede profesyonel bir yardım almaları da gerekebilir. İş dışında eğlenmeleri ya da onlara huzur veren ortamlarda bulunmaları da önemlidir. Tüm bunlarda işe yaramazsa bir dönem tatile gitmekte gerekebilir. Belki de yoğun stres altında çalışan ünlüler tükenmişlik girdabına kapılıp son noktaya kadar gelip sonunda her şeyi bir anda bırakmaktadırlar.’’
|