Şizofreni, Şizoaffektif, Şizotipal ve Şizoid tanı ve teşhisleri aslında ana çekirdeği bir olan durumu tarif eder.
Her ne kadar Şizoid Kişilik bu tanıların içinde hastalık olmayanı ve hastalıkla bağlantılı olmayanı olsa bile yine
de görünüm olarak ortak ama daha hafif görünüme sahiptir.
Şizoid Kişilikte etraftan kopuk , yalnız ve çevresi ile kaynaşamayan bir kişi söz konusudur. Duyguları daha
donuk ve espri anlayışı kısıtlı olduğu içinde bir topluluğa girse bile duygu ve şaka açısından pek de
hissedilmezler. Yetişme tarzı ve diğer yetenekleri ile çalışma yaşamlarında başarılı olmalarına rağmen sosyal
ilişkilerindeki yetersizlikleri onları engeller. Hem duygusal eksiklikleri hem de karşı cinse karşı cinsel istek
azlıkları nedeniyle özel ilişkilerinde ciddi sıkıntı yaşarlar.
Etrafla ilgili olmadıklarından çevreden gelen eleştirileri dikkate almazlar. Etraftan gelen iltifat ve takdir
edilmede onlarda pek bir duygu yaratmaz. Yani özetle etraftan kopuk , kendi yalnızlığı içine gömülmüş ,
neşesiz ve yaşam hazzı almayan bireylerdir. Samimi ve yakın dostları yoktur. Samimiyeti taklit etseler bile
arkadaşlıkları yüzeyseldir.
Yaşam ve sosyal çevre onlar için tedirginlik verir ve içe kapandıkça da etraftan uzaklaşıp ve kopup, etrafı
daha da garipsemeye başlarlar. Etrafta onları garipsemeye başlar. Her kendine kapanan ve etraftan kopan
birey gibi özgüveni gittikçe azalır . Zamanla etrafa şüphe ve tedirginlikle bakmaya başlar. Bu durum çevresi
ile ilgili yanlış düşünce ve algılara kapılmasına neden olup , şüpheler geliştirmesine ve kısır döngüye girerek
daha da içe kapanmasına neden olur. Kendine içi içe geçen kafesler yapıp içine saklanan birey gibi gittikçe
tıkanabilir. Bundan dolayı Şizoid Kişiliği olan bireylerde depresyon ve anksiyete (kaygı ) bozuklukları grubu ek
tanı olarak sık görülür. Depersonalizasyon dediğimiz şikayetler sıkıntılarla iç dünyaya kapanıp , gerçek
dünyadan kopma sonucu oluşabilmektedir.
Kendi yarattığı içe kapalı hayal (fantezi ) dünyasında yaşaması , kişide gerçek dünyadaki bireylere karşı
saldırgan hayaller geliştirmesine ve sonucu olarak saldırgan tepki vermesine neden olabilir. Tüm bu belirtiler
bir anlamda otistik spektrum bozukluğuna benzese bile farklıdır. Asperger sendromu olanlarla şizoid kişilik
tanısı belli noktada iç içe geçebilir. Otistik Spektrum Bozukluğu yani Yaygın Gelişimsel yada Nörogelişimsel
Bozuklukluk kriterleri bir çok Şizoid Kişilik Bozukluğu olanlarda da vardır. Ancak günlük yaşam ve toplum
içindeki uyum performansları Otistik Spektrum Bozukluğu olanlara göre daha iyidir.
|