Psikolojik çalma ve hırsızlık deliliği Kleptomani diye tanınır. Kleptomani çıkar amaçlı isteyerek ve planlayarak
hırsızlık yada çalma eyleminden farklıdır. Örneğin bir adi hırsız kendini çok riske atacak az değerli bir eşya için
hırsızlık yapmayabilir. Yada hırsızlığı ve çalacaklarını önceden planlar ve ona göre hareket eder. Birçok
profesyonel hırsız kendi mahalle ve çevresinde hırsızlık yapmaz çünkü durumunun ortaya çıkıp prestijinin
bozulmasını istemez. Profesyonel olmasa bile kasıtlı hırsızlık ve çalma eylemi yapanların çoğu psikopat kişilik
özellikleri taşır. Başkalarının haklarını ve fırsatlarını da pişmanlık duymadan ve tereddüt etmeden çalarlar.
Kızgınlık , öç alma ve zarar verme duyguları içinde hırsızlık yaparlar. Yakalandıklarındaki pişmanlık söylemi ise
cezadan kurtulma için bahane uydurmadır. Hırsızlık yapıp kendini mahkemede kleptoman diye sunup
yargılanmadan kaçmaya da çalışabilirler.
Tipik kleptoman ise iç tepmelerine ve dürtülerine engel olamadığı için çalar. Bir kumarbaz gibi kaybı kendine
çok olacak yüksek riskler alır. Bir alkolik gibi de çalma davranışına bağımlılık geliştirir. Çalma eylemi bir
saplantı ( idefix yada fikri sabit ) halindedir. Çaldıklarını istifleyip atamayabilirler.
Kleptoman kendine hakim olamayıp dürtülerine kapılarak gelişigüzel çalandır. Her ne kadar iç tepme kontrolü
ve davranım bozuklukları içinde yer alsa bile. Dürtü kontrol bozukluklarının yanı sıra obsesif bozukluklara
(takıntı ) ve bağımlılığa benzer özelliklerde içerir. Çaldıkları eşyaların değerinden çok çalma eylemi daha
heyecan vericidir. Yani çaldıklarının çok değerli olması değil anlamı ve eylemi onlara haz verir. Eğer değeri
yüksek eşyalar yada para çalıyor ve değer yüksekliğinden haz alıyorsa ve çaldıklarını satıp bir değer elde edip
bunlardan kendine fayda çıkartıyor ise Kleptomani değil adi hırsızlık davranışını düşünmek gerekir.
Çoğu kleptoman yaptığı eylemden utanç duyar ve yaptığı için pişman olur. Yakalanacakları günün kaygısı ile
yaşarlar. Ama kendi iç tepmelerine engel olamazlar. Bazen de örneğin Major Depresyon gibi psikiyatrik bir
rahatsızlığı olanlar da iç karmaşaları , çatışmalarının ve ruhsal şikayetlerinin bir parçası olarak böyle bir
eyleme girişip hatta kendini kasıtlı yakalatma böylece cezalandırma eğilimine de girebilir.
Kleptoman sıkıntılı , sıkılmış ve gergin olduğu günlerde çalmaya daha eğilimlidir. O günde ne çalacaklarını
bilmezler ve çaldıklarına ihtiyaçları yoktur. Gerginlikleri çalmanın heyecan ve korkusunun önüne geçer ve
çalmadan sonra büyük bir sıkıntı boşalması ve rahatlama hissederler. Bu rahatlama hissine bağımlılık onları
bir zaman sonra yeniden eylemlerini yapmaya iter. Çalma onlar için yasak bir aşk ilişkisidir. Yakalandıklarında
bile kopmak istemezler.
Yakalandıklarında etrafları onların en samimi yakınlarından bile çalmalarının şokunu yaşarlar. Çaldıkları
eşyaların değersizliği ve gereksizliği de onları şaşırtır. Yakınları akıl verme ve adi hırsızlık ile karıştırdıkları
çalma eylemlerinin kötülüğünü anlatma ile engel olmaya çalışırlarsa da başarılı olamazlar. Kleptoman çok
zengin aileni bir bireyi de olabilir. Kleptomana özgün psikoterapi ve bazı özgün ilaçlar tedavide sonucun iyi
olmasını sağlar.
KLEPTOMANİDEN KURTULMAK İÇİN NE YAPMALI
1- Mutsuzluk ve ümitsizliklerini çözmek için adım at
2- Değersiz hissetmenin üstesinden gel
3- Özgüvenini arttırıcı sürece gir
4- Başarı ve hazzı sembolik değil içerikte ara
5- Toplumsal yanlış olan sadece sınav, para ve mevki vesaire ile başarının olduğu yanılgısına kapılma
6- Çalma seni dürtmeye başladığında sıkıntı ve gerginliğini azaltmak için yöntemler dene
7- Çalmaya yakın olduğunda gözünün önüne yakalandığında yaşayacaklarını getir
8- Ortamdan hemen uzaklaş
9- Yapmadığın için kendini ödüllendir ve bir şey satın al
10- Heyecan ve haz verici kabul edilebilir başka davranışlar geliştir
|