Otizm ve onun daha hafif durumlarını da kapsayan otistik spektrum (yelpaze) bozukluğu zihinsel bir gelişim problemidir. Otizm ve benzeri durumlar yaşayanlar; çevresindekilerle sosyal iletişime girmede sıkıntılar yaşarlar, iletişimleri zayıftır ve takıntı yaptıkları bir takım davranışları vardır. Alışkanlık haline getirdiklerinin değişmesine direnç gösterirler. Bu bulgular, otizm olan her şahısta aynı derecede olmaz, çok hafiften çok ileriye kadar değişik tablolarda görülebilmektedir.
Ama bir bireye otistik demek için; sosyalleşmesinden sorunlar, iletişimde zayıflık, takıldığı ve değiştirmek istemediği alışkanlıklarının olması gerekir. Bunun yanı sıra iletişim ve arkadaş edinme problemlerinden dolayı, okul ve işini sürdürmede zorluk yaşarlar. İlişkilerinde duygusal derinlik pek yoktur. Vücut dili ve göz kontağı ile iletişimleri zayıftır.
Özellikle erişkinliğe doğru giden otizmin daha yumuşak hallerinde; birey daha yalnız, içe kapalı, ilişkilerinde saftır ve sadece ihtiyaçları için iletişimlerini geliştirirler. Empatileri azdır ve başkalarının duygularını pek hissetmez ve önemsemezler. Onlara yakınlaşmak isteyenler ile ilişkilerini sürdürmezler. Yaşamlarında hep benzer şeyleri yaparak ve bunun dışına çıkmayarak yaşarlar.
Otizmin Asperger gibi daha hafif formlarında günlük şu tarz durumlar söz konusu olabilir; evcil hayvanlar ile ilişkileri insanlarla olan ilişkilerine göre daha yakındır. Modayı pek takip etmezler. Diğerleri için bir şey yapmak istemezler. İnsanlar, onlara biraz soğuk ve mesafeli olduğunu söylemelerine rağmen, gerekmedikçe sosyal iletişimlerini güçlendirmezler. Sözlerinin karşıdaki kişiden nasıl bir duygusal etki yaratacağını hissetmediklerinden, istemeden kaba olabilirler. Diğerlerinin fikir ve düşüncelerini dinlemek yerine, kendi düşüncelerine yoğunlaşırlar. Ağlayan bir insan onda güçlü bir duygu uyandırmaz, konuşurken karşısındakinin konuşmasından ya da tavrından dolayı sıkıldığını fark etmezler. Arkadaş grubu içinde insanlarla kaynaşmaktan hoşlanmazlar.
|