Psikiyatride bilirkişi mahkemelerdeki davalarda uzman kişi olarak görev yapar. Psikiyatrik rahatsızlığı
dolayısıyla mahkeme konusu olan bir hususta psikiyatrist , uzman kişi olarak mahkemeye durumla ilgili bir
açıklama ve sorulanla ilintili sonuç sunar . Bilirkişi olarak psikiyatri uzmanı dosya üzerinden bireyin
yaptıklarını , davranışını, gördüğü tedavileri ve davaya söz konusu olan durumdaki tutumunu göz önüne
alarak , hastanın ya da kişinin mahkemelik olan durum ile psikiyatrik rahatsızlığı arasındaki bağlantıyı inceler
ve yorumlar. Psikiyatristin bu durumda sunduğu rapor bir anlamda bir kanıt yada uzman şahit gibi de
nitelendirilebilir.
Mahkemeler ve bazen de kurumlar davaya söz konusu olan durumda öne sürülen ya da fark edilen psikiyatri
hastalığı veya bozukluğu olan bireylerin mağdur olmamaları ya da haklarını kaybetmemeleri için bu konuda
uzman olan bir kişi tarafından incelenmesini isteyebilir. Bir kaza sonucu ruhsal sıkıntılar geliştirip işini
kaybeden bir birey bu durumun rahatsızlığı dolayısıyla oluştuğunu ve işvereni tarafından haksız bir gerekçeyle
işten çıkartıldığını iddia ederse, bireyin psikiyatrik durumunun incelenip gerçekten psikiyatri bozukluğunun
veya rahatsızlığının işteki sorunlarını oluşturup oluşturmadığı incelenir. Doğal olarak mahkemeler her konuda
her şeyi bilemeyeceği için konunun uzmanlarından bir fikir beyan etmelerini istemektedirler. İşte psikiyatri
konusunda da bilirkişi psikiyatri uzmanı mahkemede söz konusu olan davadaki bireyin rahatsızlığı ve dava
konusu olan problemin ilişkisini inceler.
Bilirkişilik yapan psikiyatrist hem hukuk konularında hem de psikiyatri konusunda bilgi sahibi olmalı ve ikisinin
arasındaki bağı da bilmelidir Bazı davalarda psikiyatristin vereceği bilirkişi raporu mahkemenin gidişatını
değiştirebileceği için oldukça önemlidir. Psikiyatrik bilirkişilikte sadece psikiyatrik bozukluğu bilmek
yetmemektedir . Psikiyatrik bozukluğun bireyi hukuki anlamda ne kadar etkilediğinin de hukuk çerçevesinde
bilinmesi gerekmektedir .Çok net olarak akıl hastalığı olan bir birey işlediği suçun farkındalığın da değilse ve
sebep olduklarını ayırt edemiyorsa zaten çok net olarak hapis yerine tedavi edici ve koruyucu yüksek
güvenlikli kurumlara yönlendirilir. Ancak mahkemelerde psikiyatri konusunda çok karmaşık durumlarda söz
konusu olmaktadır.
Bilirkişi dosyayı ve dosyada yazılan bütün bilgileri tek tek incelemek ve ilintili bir rahatsızlığın olup olmadığı
kanısını oluşturmak durumundadır. Dosyalardaki eksiklikler ve tedavi konusundaki kayıtların zayıflığı bazen
önemli sorunlar oluşturmaktadır .Bilirkişinin görevi olan bulguların içinde mahkemeye istediği cevabı verme
ve sorularını yanıtlamadır. Gerekirse önerilerde de bulunabilir. Psikiyatride bilirkişi raporu sadece tavsiye
niteliğindedir .Bilirkişi raporu ister bireysel bir psikiyatrist tarafından yazılsın isterse Adli Tıp Kurumu gibi
kurumsal bir yapıdan çıksın sadece tavsiye niteliğini taşır. Sonuç değildir. Mahkemedeki davası dolayısıyla
bilirkişilik gerektiren bireyler mahkemenin tayin ettiği bilirkişileri kabul edeceği gibi mahkeme dışından da
kendisi özel bilirkişiden faydalanabilir. Özel bilirkişilerden mahkemeye sunulmak üzere kendilerine ait dava
ile ilgili bir rapor hazırlanmasını isteyebilirler . Bu raporların takdiri mahkemeye aittir. Psikiyatride de bilirkişi
raporları mahkeme için hazırlanan ve hakimin davada yardımcısıdır ancak karar mahkeme tarafından bütün
dosya üzerinden verilir.
|