Psikoz (çıldırı) kelime anlamı ile “ Düşünce ve Muhakeme Hastalığı” yani Akıl Hastalığıdır. Diğer psikiyatrik
rahatsızlıklardan farkı mantıklı düşünme ve değerlendirme yetisinin kaybolmasıdır. Örneğin bir psikiyatrik
rahatsızlık olan Major Depresyon’da karamsarlık , umutsuzluk, yaşamla ilgili bakışta bir negatiflik olabilir,
ancak kişi bunlarla kendi yaşamını ve iş yaşamını sürdürür. Depresyonda olan bireyin yaşama karamsar
bakması onu ve işini etkiler hatta bozabilir ama mantık olarak her şeye karamsar baksa da mantıksız bakmaz.
Ama Depresyonu Psikotik Depresyona ilerlerse , dünyanın sonunun geldiğine ve her şeyin bittiği
çıkarsamasına kapılıp, işini gücünü bırakıp , kendine hatta yakınlarına , dünyanın sonunu yaşamasınlar diye
onları acıdan kurtarmak için zarar verebilir.
Mantık dışı ve herkesin değerlendirmesi dışında düşünme , kişinin yaklaşımlarını ve çevreye olan
davranışlarını da bozar. Bu durum onun çevreden tepkiler almasına da yol açar. Otomotiv sektöründe çalışan
bir makine mühendisinin hidrojenle çalışan bir otomobil motoru yapma çabası zor olsa bile normaldir. Ancak
hiçbir mühendislik eğitimi olmayan birinin musluk suyu ile çalışan otomobil yapacağım demesi normalin
dışında psikozun içindedir.
Psikoz beyni etkileyen durumların bir sonucudur. Sadece psikiyatrik hastalıklar sonucu olmaz. Bedensel
hastalıklar da psikoza neden olabilir. Mesela, beyindeki bir kanser , kişinin var olmayan görüntüler görmesine
(halüsinasyon) ve bu görüntülere inandığı için mantık dışı düşünce ve garip davranışına yol açabilir. Evde
olmayan insanlar görürse misafir gelmiş gibi bir davranıma girebilir. Beyni direkt olarak etkilemese bile
endirekt etkileyen her türlü ileri fiziksel rahatsızlık bu tür problemler yaratabilir.
Özetle Psikoz herkes tarafından anormal kabul edilen bir düşünce tarzıdır. Zaman zaman bireylerin yada
çocukların mantık dışı düşünceleri olabilir ancak bunlar etrafının anlatım ve telkini ile değişir. Psikozda ise ne
kadar kişi ne kadar çok mantıklı açıklamalarla psikotik bireyin düşüncesini çürütse bile , psikozu olan kişinin
mantıksız düşüncesi değişmez ve değiştirilemez.
PSİKOZDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
1- Psikozu olan akıl hastasıdır , dikkatli olunması gerekir
2- Birey olarak hastalık öncesi çok iyi bir insan olsa bile , mantığı değiştiği için tehlikeli olabilir
3- Psikozu olan hastalığının etkisi ile artık farklı bir kişidir
4- Mantık dışı düşüncesi değiştirilemez
5- Kısa bir süre ikna olur gibi görünse bile hemen mantıksız düşüncesine döner
6- Hastalığının neden olduğu algı bozuklukları (varsanı, hallüsinasyonlar) da onun düşüncesini bozar
7- Sonuçta hepimiz gördüğümüz ve duyduğumuza inanıyoruz
8- Psikotik hasta da; görsel , bedensel, duygusal ve işitsel halüsinasyonlarına ( başkalarının fark etmediği
algılar) inanır.
9- Aniden ortaya çıkan psikozlarda mutlaka fiziksel muayene ve tetkikler gereklidir.
10- Yaşlıda ilk defa ortaya çıkan psikozlarda psikiyatrik hastalıkdan önce bedensel hastalık düşünülmelidir.
|