Utangaçlık çok sık sık görülen ve günlük hayatı pekte zora sokmayan düşük dereceli korku diye adlandırılabilir.
Hepimiz zaman zaman bu korkuyu/utangaçlığı hayatımızın çeşitli dönemlerinde değişik nedenlerden dolayı yaşarız. Mesela, toplum içinde, kalabalık bir yerde herkesin gözü önünde çıkıp konuşmak, birçok insanın kolaylıkla yapabileceği bir şey değildir. Bazılarımız böyle bir durumda utanırız veya çekiniriz ama bir şekilde bunun üstesinden geliriz ve konuşmamız gerekiyorsa konuşuruz. Utanıyor olmamız konuşmamıza engel olmaz.
Fobi bir korku çeşididir. Hepimizin birtakım korkuları vardır. Bazılarımız yılandan, akrepten, bazılarımız ise yükseklikten korkar. Fakat bunlar bizi yapmak istediğimiz işten alıkoyan korkular değildir. Ama ne zaman bu tür korkular bizi yapmak istediğimiz şeyden alıkoyarsa, bize sıkıntı verip, hayatımızı zora sokarsa işte o zaman ona fobi deriz.
Eğer sosyal fobiniz var ise diğer insanlarla olmaktan zevk almazsınız ve sürekli kaygılı ve endişeli olursunuz, çünkü insanların sizi eleştirmesinden veya yanlış bir şey yapmaktan korkarsınız. Bu durum gerçekten çok sıkıntı vericidir ve kişinin tüm iş ve çalışma hayatını çok etkileyebilir. Bu utangaçlıktan daha öte bir durumdur.
Genel olarak 2 tür sosyal fobi, vardır. Bunlar;
1-Genel (yaygın) sosyal fobi:
Yani özetle sosyal fobinin bu tipinde kişi her yer ve her durumda sosyal fobiktir.
Genel sosyal fobisi olan kişi genellikle;
-diğer insanların kendisine baktıklarını ve yaptığı işi fark ettiklerini sanır.
-yabancı insanlarla tanıştırılmaktan hoşlanmaz ve bundan rahatsızlık duyar
-dışarıya, alışverişe, markete gitmekten çekinir.
-kalabalıkta, bir toplum içinde yiyip, içmekten çekinir.
-denize giremezler çünkü herkesin önünde elbisesiz olmaktan utanırlar.
-özgüvenleri düşüktür ve çok iddialı olamazlar.
Özellikle toplantılar ve davetler, kalabalık yerler, genel sosyal fobisi olanlar için çok zor yerlerdir. Kolay kolay kapıdan içeri giremezler. Bütün gözler onun üstünde sanır ve insanlara yaklaşamazlar.
2-Spesifik(Özgün) Sosyal Fobi :
Bu sosyal fobi tipinde ise yaşamın belli alanlarında kişi sosyal fobiktir.Yani genel sosyal fobide olduğu gibi yaşamın her alanında sosyal fobik değildir.
Spesifik sosyal fobi, belirli meslek gruplarında çalışan insanları etkiler, mesela oyuncu, müzisyen, öğretmen gibi ilginin, dikkatin merkezinde olanlar. Eğer spesifik sosyal fobiniz var ise diğer insanlarla olmaktan ve onlarla ilişki kurmaktan zorlanmazsınız. Fakat bir kalabalık önünden kalkıp bir konuşma yapmanız gerekiyor ise çok kaygılanırsınız ve tek bir kelime dahi söyleyemeyebilirsiniz. Bu sosyal fobi tipi toplum önünden sürekli olarak konuşma yapmaya alışık olan insanlarda bile olabilir.
Bu türden sosyal fobikler, sadece kaygı duydukları belli bir alanda sıkıntı duyarlar, diğer alanlarda sosyal ilişkilerinde sorun yoktur.
|